Ulica Emilii Plater w Warszawie
 Warszawa | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ulica | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Emilii Plater | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Śródmieście Północne, Śródmieście Południowe | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Zachodni odcinek ulicy z hotelem Intercontinental i Warszawskim Centrum Finansowym | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Warszawy   ulica Emilii Plater | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  ulica Emilii Plater | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  ulica Emilii Plater | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 52°13′43,8″N 21°00′18,6″E/52,228833 21,005167 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Panorama ulicy nocą, widok z Pałacu Kultury i Nauki
Kościół św. Piotra i Pawła oraz kamienice w rejonie ulicy E. Plater i Wspólnej
Przejście dla pieszych w formie klawiatury fortepianu
Ulica Emilii Plater – jedna z ulic warszawskiego Śródmieścia.
Ulica zaczyna swój bieg od skrzyżowania z Koszykową i kierując się na północ przecina kolejno z obu stron ulice: Wilczą, Hożą, Wspólną, Nowogrodzką, Al. Jerozolimskie oraz Świętokrzyską. Kończy swój bieg przy ul. Twardej.
Spis treści
1 Opis
2 Ważniejsze obiekty
3 Obiekty nieistniejące
4 Otoczenie
5 Przypisy
6 Bibliografia
Opis |
Powstała ok. 1872 w związku z rozplanowywaniem obszaru leżącego w granicach ulic: Marszałkowskiej, Koszykowej i Al. Jerozolimskich. Utworzono ją na mocy uchwały Komitetu Regulacyjnego miasta Warszawy. W 1881 podniesiono jej poziom. Zabudowana była w większości kamienicami czynszowymi autorstwa architekta A. Wayde’a. Na odcinku od ulicy Wspólnej do Nowogrodzkiej biegła między cmentarzem Świętokrzyskim i założonym w 1870 Ogrodem Pomologicznym.
Od momentu powstania do 1916 ulica nosiła nazwę Leopoldyny – od imienia żony ówczesnego prezydenta Warszawy Kaliksta Witkowskiego. Obecna nazwa została nadana w październiku 1916[1].
Podczas II wojny światowej zabudowa ulicy została częściowo zniszczona.
Na początku XX wieku obecna ulica Emilii Plater była małą uliczką łączącą Koszykową z Al. Jerozolimskimi. Po wybudowaniu Pałacu Kultury i Nauki i przebudowie Dworca Warszawa-Śródmieście Emilii Plater została poszerzona i przebudowana. W 1954 ulicę przedłużono w kierunku północnym do Twardej.
W latach 2009–2010 ulica na odcinku pomiędzy Alejami Jerozolimskimi i ulicą Świętokrzyską została wyremontowana.
W listopadzie 2012 Rada Warszawy zmieniła pierwotnie nadaną nazwę ulicy z niepoprawnej Plater Emilii na Emilii Plater[2].
W północnej części ulicy znajdują się dwa przejścia dla pieszych w formie klawiatury fortepianu. Powstały w 2010 w ramach obchodów Roku Chopinowskiego. Nietypowe przejścia mają przypominać o tym, że Warszawa jest miastem, w którym przez 20 lat mieszkał i tworzył Fryderyk Chopin[3].
Ważniejsze obiekty |
- Kościół św. Piotra i Pawła (róg ulicy Wspólnej i Emilii Plater) – powstał po II wojnie światowej według projektu Stanisława Marzyńskiego, wcześniej w tym miejscu znajdowała się neoromańska świątynia z II połowy XIX wieku, którą w 1944 wysadzili Niemcy. Na jego terenie znajdują się neoromańskie stacje drogi krzyżowej, które są ustawione wokół ogrodzenia cmentarza i figura Chrystusa z nierządnicą z 1897, której fundatorką była Róża Michalska;
- ul. Emilii Plater 9 – kamienica, na której znajduje się odrestaurowana reklama odlewni zakładu aparatów miedzianych Adolfa Witta. Dwujęzyczna reklama (w języku polskim i rosyjskim) umieszczona jest na ścianie szczytowej budynku. Pochodzi ona z czasów zaboru rosyjskiego. Fabryka znajduje się nieopodal. Zachował się również jej komin z inicjałem Witta;
- ul. Emilii Plater 14 – w podwórku kamienicy znajduje się figura Matki Boskiej powstała w czasie okupacji (ok. 1944). Takie kapliczki są częstym widokiem w Śródmieściu. Powstały w okresie gdy warszawiaków obowiązywała godzina policyjna, której nieprzestrzeganie groziło śmiercią;
- ul. Emilii Plater 15 – tablica pamiątkowa Tchorka upamiętniająca rozstrzelanie przez Niemców grupy Polaków 1 sierpnia 1944
- ul. Emilii Plater 17 – neobaraokowy pałacyk Z. Okoniewskiego z 1900 zaprojektowany przez Juliusza Dzierżanowskiego[4], w okresie powojennym rezydencja ambasadora, najpierw Stanów Zjednoczonych (1948), obecnie Maroka
- ul. Emilii Plater 18 – kamienica, w której znajdowała się wcześniej klinika rządowa. 18 czerwca 1969 doszło w niej do wypadku. Z czwartego piętra wypadł Jerzy Zawieyski (polityk i pisarz). Do publicznej wiadomości podano, że zmarł on po długiej chorobie. Pojawiły się wówczas przypuszczenia, że Zawieyski, który wskutek wylewu był częściowo sparaliżowany, został zamordowany przez SB. Pisarz 10 kwietnia 1968 wygłosił w Sejmie mowę broniącą krytykowane przez władze koło „Znak”. Po tym wystąpieniu został odwołany z Rady Państwa, której był członkiem od 1957;
- ul. Emilii Plater 21 – budynek projektowany w latach pięćdziesiątych dla Ministerstwa Komunikacji, później stanowiący część kliniki rządowej, w którym obecnie mieści się przychodnia Instytutu Geriatrii. Położony po przeciwnej stronie ulicy budynek nr 18 został przekazany zakonowi żeńskiemu, sprzedany prywatnej firmie i przestał należeć do Służby Zdrowia;
- ul. Emilii Plater 25 – kamienica z odnowioną fasadą, na której znajduje się przedwojenna figura lwa szykującego się do skoku.
- ul. Emilii Plater 31 – Gimnazjum nr 43 im. Wojska Polskiego (dawna siedziba Szkoły Podstawowej nr 171 im. Wojska Polskiego);
- ul. Emilii Plater 36 – wielofunkcyjny budynek mieszkalny wybudowany w 1958. Jest połączony z dwoma budynkami – od południa przy ul. Świętokrzyskiej nr 32 i od północy Twardej nr 1 tworząc klamrę budynków na odcinku północnym ul. Emilii Plater. Obiekt jest ostatnim budynkiem o numerze parzystym położonym przy tej ulicy.
- ul. Emilii Plater 49 – Hotel InterContinental;
- ul. Emilii Plater 51 – Dom Meblowy „Emilia”
- ul. Emilii Plater 53 – biurowiec Warsaw Financial Center z przedstawicielstwami Banku Światowego, Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju, Koreańskiej Agencji Promocji Handlu i Inwestycji KOTRA, Tajskiego Centrum Handlowego, Biura Gospodarczego i Kulturalnego Tajpej[5], Tajwańskiej Rady Rozwoju Handlu Zagranicznego, oraz siedzibą Amerykańskiej Izby Handlowej w Polsce.
- ul. Emilii Plater 55 – dwunastopiętrowy blok osiedla „Mariańska” wzniesiony na planie trójkąta, nazywany „Igrekiem” lub „Wiatrakiem”, jeden z największych budynków mieszkalnych wzniesionych w Warszawie w latach 60.[6]
Obiekty nieistniejące |
- Akwarium Jazz Club
Otoczenie |
- Cosmopolitan
- Park Świętokrzyski
- Dworzec Centralny
- Hotel Marriott
- Hotel Rialto
- Kamienica Próchnickich w Warszawie
- Sala Kongresowa
- Złote Tarasy
- Złota 44
Przypisy |
↑ Adam Szczypiorski: Od Piotra Drzewickiego do Stefana Starzyńskiego. Wrocław: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, 1968, s. 65.
↑ Uchwała N r XLVI/1259/2012 Rady miasta stołecznego Warszawy z dnia 8 listopada 2012 r. w sprawie nazw niektórych ulic, placów, ronda i skwerów w Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy. W: Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego [on-line]. mazowieckie.pl, 21 listopada 2012. s. 2. [dostęp 2013-10-11].
↑ Robert Trzaska: Klawiatura pod stopami – niespodzianka w centrum miasta. um.warszawa.pl, 2010-08-31. [dostęp 2013-01-15].
↑ Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie. Warszawa: Arkada Pracownia Sztuki, 2005, s. 87. ISBN 83-908950-1-3.
↑ Przedstawicielstwa dyplomatycznego Tajwanu.
↑ Lech Chmielewski: Przewodnik warszawski. Gawęda o nowej Warszawie. Warszawa: Agencja Omnipress i Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnicze „Rzeczpospolita”, 1987, s. 16. ISBN 83-85028-56-0.
Bibliografia |
- Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy, Państwowe Wydawnictwo Naukowe Warszawa 1964, s. 167
